رقابت بین وزارت صمت و بورسیها بر سر مدیریت تنظیم بازار خودرو بالا گرفته و هر کدام ساز خود را میزنند. این وسط هم نه تنها مردم منتفع نمیشوند، بلکه رویای آنها برای کاهش قیمتها نیز نقش برآب میشود. وزارت صمت سعی دارد تصدیگری خود در بازار را حفظ کند و خود قیمت بازار را کنترل کند. در سوی دیگر میدان اما خودروسازها تلاش دارند تا با ورود به بورس بتوانند نقش جدیدی از بازار خودرو را تصاحب کنند و با قیمتگذاری انحصاری برای خود و در شرایطی غیر رقابتی بتوانند سود حاصله را با مهندسی عرضه به دست آورند و به بیانی دیگر خودروسازها تلاش دارند حاشیه سود هنگفتی نصیبشان شود و گویا تنها چیزی که نه تولیدکننده و نه وزارت صمت به عنوان سازمان متولی دغدغه آن را ندارند بحث کیفیت و قیمت مناسب است که دودش به چشم مصرف کننده بینوا میرود.
حال مشخص نیست این دومینوی تعارضات به همین جا ختم میشود یا مجددا دور دیگری از اظهارات جدید پیرامون این موضوع شکل میگیرد که هر دو طرف سعی کنند قدرت نمایی بیشتری به خرج دهند تا از آب گل آلود بازار خودرو ماهی بیشتری نصیب خود کنند.
مردم مجبورند خودروهای داخلی را بخرند
محمدرضا چراغی کارشناس بورس کالا در این خصوص به «آرمان ملی» گفت: این بار اول نیست که بورس کالا اعلام میکند که خودروسازها نمیتوانند ورود به بورس کنند بلکه این فرآیند تکراری موافقت و مخالفت همواره وجود داشته و دارد، اما مساله اصلی این است که چرا اصلا باید خودرو در بورس عرضه شود؟ هدف از عرضه چیست؟ چگونه است که هرجا به مشکل برمیخورند به ذکر نمونه از کشورهای اروپایی میآورند درحالیکه نمیبینند که هیچ کدام از کشورهای دنیا پای خودرو را به بورس نمیکشاند.
این کارشناس بورس بیان کرد: اگر قرار است برای بازار خودرو کاری شود بهتر است با ایجاد کردن بازار رقابتی و آزاد کردن واردات خودرو به خودوسازان داخلی که سالهاست به خود تکانی نداده و تغییری در کیفیت محصولاتشان ندادهاند تحرکی وارد کرده تا شاهد مرگ و میر بیرویه در جادههای کشور نباشیم. چراغی تاکید کرد: عرضه خودرو در بورس کالا به نفع مردم نیست این درحالی است که عرضه خودرو در بورس برای خودروسازان منفعت دارد و از طرف دیگر خروج خودرو از بورس کالا به نفع وزارت صمت است این وسط تنها مسالهای که مغفول مانده است قیمت وکیفیت خودروهاست. این کارشناس بورس ادامه داد: زمانی بازار تنظیم میشود و به نفع مصرف کننده است که شرایط بازار رقابتی فراهم شود و واردات خودرو آزاد شود تا مردم مجبور به خرید خودروهای بیکیفیت داخل نباشند گذشته از آن خودروسازان بارها اعلام داشتهاند که زیان ده هستند سوال اصلی اینجاست که اگر زیان میدهید پس تعطیل کنید تا هم مردم سوار خودروهای ایمن و خارجی بشوند بنابراین عرضه خودرو در بورس قطعا به نفع مردم و تنظیم این بازار نخواهد بود.
بازار واقعی از دست رفت
فردین آقابزرگی دیگر کارشناس حوزه بورس اما نظری متفاوت دارد و دراین خصوص به «آرمان ملی» گفت: ورود خودرو به بورس موجب از میان برداشته شدن اختلاف فروش قیمت خودرو در بازار آزاد و کارخانه شده و قادر خواهد بود قیمتها را کاهش دهد، چراکه خودرو در بازار واقعی به فروش میرفت و میتوانست به قیمت واقعیاش نزدیکتر شود. این کارشناس بیان کرد: در هیچ جای دنیا نداریم که مردم خودرویی که هنوز به دستشان نرسیده را در نوبت قرار بدهند و پول آن را جلوتر پرداخت کنند، بلکه ابتدا محصول را دریافت میکنند سپس اقساط بندی میکنند لذا ورود خودرو به بورس میتوانست یکی از راهکارهای ایجاد شفافیت باشد که قیمت واقعی به دست مصرف کننده برسد که متأسفانه با تعلیق از سوی وزارت صمت مجددا بازار خودرو به رویه قبلی خود برمیگردد و با مشکلاتی که از قبل داشت دست و پنجه نرم میکند همه ما یادمان میآید که چندسال پیش مردم پراید 50 میلیونی را گران میدانستند، امروز همان پراید را 200 میلیون میخرند این درحالی است که قیمت دلار کاهشی بوده است.
قرار بر این بود که قرعهکشی حذف شود
نایبرئیس اول کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی دراین باره گفت: در حال حاضر توقف عرضه در بورس کالا، ظرفیت پیگیری ندارد. زیرا خودرو به میزان کافی وجود ندارد همچنین قرار بر این بود که قرعهکشی حذف شود و تمام خودروها در بورس کالا عرضه و سقف قیمتی برای آن تعیین شود تا بازار خودرو، مدیریت شود.
تاثیر عرضه خودرو در بورس بر بازار
چندی پیش فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو گفته بود: عرضه خودرو در بورس تاثیری در قیمت نخواهد داشت و فقط یک فرآیند به خرید خودرو اضافه خواهد شد که این فرآیند غیر عادی بوده و مساله اینجاست که مردم معمولی با این فرآیند آشنا نیستند. من معتقدم عرضه خودرو در بورس یک عملیات بیهوده خواهد بود. متأسفانه ما حاضر نیستیم که بپذیریم قیمت خودرو در بازار آزاد در این محدودههای فعلی قرار دارد و چون حاضر نیستیم این واقعیت را بپذیریم طرحهای عجیب و غریبی را ارائه میدهیم و میخواهیم بر پایه آن بازار را مدیریت کنیم.
عرضه خودرو در بورس نیز یکی از طرحهایی است که ارائه شده و مزیتی را برای ما بههمراه نخواهد داشت. عرضه خودرو در بورس سبب رسیدن قیمت کارخانه به قیمت بازار نمیشود و فقط در این میان مردم اعتمادشان را نسبت به بورس بیشتر از قبل از دست خواهند داد.
حمیدرضا حیدری، رئیس اتحادیه نمایشگاهداران مشهد معتقد بود: عرضه خودرو در بورس نمیتواند باعث کاهش معنادار فاصله قیمتی میان کارخانه و بازار شود و حل این موضوع به عرضه محصول متناسب با تقاضای مصرفکننده بستگی دارد، بنابراین اگر میزان محصولاتی که روانه بازار میشوند کافی نباشد، عرضه در بورس نیز نمیتواند باعث کاهش قیمت خودرو شود. عماد جعفری، کارشناس صنعت خودرو معتقد است که با عرضه خودرو در بورس کالا، قیمت کارخانه کاهش نمییابد، اما فاصله قیمتی بین بازار و کارخانه ممکن است کم میشود. البته این موضوع، به شرط عرضه خودروساز است بنابراین اگر محصولات به صورت محدود عرضه شوند، ممکن است حتی قیمتها بالاتر نیز برود اما اگر به تعداد قابل توجهی عرضه شوند، امکان کاهش قیمت وجود دارد.